Doanh nghiệp cần tận dụng hết lợi thế của địa điểm kiểm tra chuyên ngành

Kịp tiến độ nhờ rút ngắn thời gian kiểm tra

Là một DN lần đầu tiên thực hiện thủ tục kiểm tra hàng hóa XNK tại địa điểm kiểm tra chuyên ngành khu vực sân bay quốc tế Nội Bài, ông Lê Mạnh Luân-Phó Giám đốc Công ty TNHH Việt-U cho biết, nếu không có sự phối hợp thuận tiện, hiệu quả của cơ quan Hải quan và cơ quan kiểm tra chuyên ngành thì DN khó có thể hoàn thành thủ tục sớm để lấy hàng.

Công ty TNHH Việt-U làm thủ tục NK lô hàng nho khô từ Uzbekistan vào dịp cận tết Nguyên đán, tuy nhiên do không tìm hiểu kỹ các quy định liên quan đến việc NK nho khô nên DN không có đủ hồ sơ cần thiết để làm thủ tục. Ông Lê Mạnh Luân cho biết, khi làm thủ tục DN chỉ nghĩ rằng, khi Việt Nam và Uzbekistan đã ký hiệp định kiểm dịch thực vật thì nếu Uzbekistan đã làm thủ tục kiểm dịch đầy đủ thì phía Việt Nam sẽ công nhận kết quả kiểm dịch ấy. Lô hàng được NK về Việt Nam ngày 17-1-2016. Khi đến làm thủ tục hải quan DN không được NK nho khô vào Việt Nam vì Uzbekistan chưa làm thủ tục đăng ký NK những hàng hóa thực phẩm có nguồn gốc thực phẩm vào Việt Nam.

Hàng đã về mà hồ sơ không đáp ứng quy định, và khi làm việc với cơ quan Hải quan, ông Luân đã được CBCC Hải quan tìm hiểu kỹ các quy định và hướng dẫn lại DN làm thủ tục với Bộ Công Thương, Bộ Y tế. Với sự hướng dẫn cụ thể cách thức liên hệ đến các cơ quan quản lý chuyên ngành, ông Luân đã hoàn tất thủ tục công bố hợp quy an toàn thực phẩm ở Bộ Y tế và có đầy đủ giấy tờ để làm thủ tục NK lô hàng vào Việt Nam. Sau một tuần lô hàng được giải phóng đã kịp giao hàng theo hợp đồng để phục vụ Tết.

Lợi thế chưa được tận dụng

Không nhiều DN tận dụng hết lợi thế của địa điểm kiểm tra chuyên ngành như Công ty TNHH Việt-U. Theo Phó Đội trưởng Đội thủ tục hàng hóa nhập khẩu (Chi cục Hải quan Kiểm soát sân bay quốc tế Nội Bài) Nguyễn Vũ Bích Vân, địa điểm thành lập mới bắt đầu có sự tiến triển. Nếu như tháng đầu tiên Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia chỉ tiếp nhận có 4 tờ khai, đến nay, sau gần 3 tháng Viện tiếp nhận hơn 10 tờ khai. Đối với đơn vị kiểm nghiệm Vinacontrol Hà Nội, tháng đầu tiên tiếp nhận được hơn 10 tờ khai, cho đến nay Vinacontrol đã tiếp nhận 113 tờ khai. Riêng đối với kiểm dịch động vật và kiểm dịch thực vật đã có hai trạm tại khu vực Nội Bài từ trước nên số tờ khai vẫn ổn định.

Theo bà Nguyễn Vũ Bích Vân, mặc dù điều kiện nhận hồ sơ và lấy mẫu tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm rất tốt, vì đã có tủ lưu mẫu và lấy mẫu ngay tại Nội Bài, nhưng số lượng chưa nhiều. Hàng thực phẩm như sữa chua, sữa làm thủ tục NK tại sân bay Nội Bài rất nhiều nhưng vướng  mắc ở chỗ DN phải xin công bố ở Bộ Y tế và xin giấy chỉ định cơ quan kiểm tra. Chính vì vậy, sau khi xin các giấy công bố ở Hà Nội, DN lại đưa đến địa điểm kiểm tra khác. Mặc dù, Nếu DN kiểm tra và nhận kết quả ở Hà Nội thì DN phải tự mang lên Nội Bài để thông quan rồi mới tiêu thụ được hàng hóa. Với DN làm thủ tục và kiểm tra ngay tại địa điểm thì sau khi có kết quả, Viện Kiểm nghiệm sẽ trao đổi với cơ quan Hải quan và được thông quan luôn trên hệ thống. Đối với Vinacontrol số lượng tờ khai đăng ký kiểm tra vượt trội hơn, bởi, nhiều DN dệt may nhận thấy sự thuận tiện khi làm thủ tục tại đây. Ưu việt nhất là khi nộp hồ sơ đăng ký kiểm tra chuyên ngành tại địa điểm DN có thể rút ngắn thời gian làm thủ tục hải quan. Theo quy chế đã ký với cơ quan Hải quan, mặc dù chưa được cấp giấy đăng ký ngay nhưng vì trạm  ở đây nên chỉ cần cơ quan kiểm tra chuyên ngành đóng dấu đã kiểm soát hồ sơ là DN có thể chuyển sang cơ quan Hải quan mở tờ khai ngay. Sau đó, cơ quan kiểm tra chuyên ngành sẽ cử cán bộ phối hợp xuống kho hàng lấy mẫu ngay tại sân bay Nội Bài.

Theo một cán bộ Cục Hải quan Hà Nội, một trong những nguyên nhân số DN làm thủ tục kiểm tra chuyên ngành tại Nội Bài chưa nhiều vì tại khu vực này chỉ có một số cơ quan kiểm tra chuyên ngành, trong khi số lượng cơ quan kiểm tra rất nhiều, DN có phần “ngại” thay đổi. Nhiều DN cũng chưa biết đến hoạt động của địa điểm kiểm tra chuyên ngành này. Khi được hỏi, một số DN cũng thừa nhận, trong nhiều năm làm thủ tục kiểm tra tại một đơn vị kiểm tra chuyên ngành, nếu thay đổi, DN sẽ phải tìm hiểu lại quy trình và xây dựng những đầu mối liên hệ mới tại địa điểm kiểm tra chuyên ngành.

Chính vì vậy, để giúp DN nắm rõ được hiệu quả khi làm thủ tục tại địa điểm kiểm tra chuyên ngành ở khu vực sân bay quốc tế Nội Bài, mới đây, Cục Hải quan Hà  Nội đã tổ chức hội nghị chuyên đề thực hiện kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa XNK. Trong đó, giới thiệu rõ đến cộng đồng DN những lợi ích và quy trình thực hiện thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Ông Phạm Hoài Long, Phó Giám đốc Vinacontrol cho biết, lĩnh vực kiểm tra của đơn vị được chỉ định gồm: Thép; thức ăn chăn nuôi; phân bón; an toàn vệ sinh thực phẩm; sản phẩm dệt may; dây chuyền, máy móc, thiết bị y tế; khoáng sản. Ông Long khẳng định, thơi gian cấp kết quả kiểm tra chỉ 24 tiếng đối với sản phẩm dệt may, phân bón và thức ăn chăn nuôi và không quá 3 ngày đối với giám định dây chuyền, máy móc, thiết bị kể từ ngày kết thúc giám định tại hiện trường. Ông Long cũng nêu rõ về dòng chảy giám định hàng hóa đăng ký tại Nội Bài. Theo đó, khách hàng yêu cầu giám định và nhận giấy xác nhận yêu cầu ngay tại Nội Bài (nếu hồ sơ đầy đủ thông tin). Cụ thể, cán bộ của Vinacontrol Nội Bài có trách nhiệm chuyển toàn bộ hồ sơ gốc có “Giấy đăng ký đánh giá chất lượng” về văn phòng Hà Nội để hoàn thiện đóng dấu bản gốc và trả lại cho cơ quan Hải quan và khách hàng tại Nội Bài. Đại diện Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia cũng khẳng định thời gian trả kết quả của Viện  đã được rút xuống còn từ 1 đến 2 ngày (trước đây là 3-5 ngày).

Rõ ràng, với những nỗ lực cải cách thủ tục hành chính của cơ quan Hải quan trong việc phối hợp với các cơ quan kiểm tra chuyên ngành nhằm rút ngắn thời gian kiểm tra thì cũng cần sự chủ động thay đổi của DN.